دو سال و اندی می‌شد که صمیم را ندیده بودم. او تغییر کرده بود؛ رفتار، کردار، طرزفکر، تقریباً همه‌چیز؛ جز قیافه ظاهری – که آن هم چندان ثابت نمانده بود. دقیق معلوم بود که مسیر متفاوت‌تر از آنچه که دو سال پیش در پیش داشت، پیش گرفته است. او توضیح داد که دیگر آن آدم قبلی نیست. و اضافه نمود که در این دنیایی پُر از تغییر و تحول، شاید هیچ‌کس آن آدمی نباشد که دو سال پیش بوده‌است.
همه تغییر می‌کنند. آنچه اما ما را در معرض تغییر قرار می‌دهد محیط و فضا است؛ آدم‌های که ملاقات می‌کنیم، صفحات اجتماعی و پروفایل‌های شخصیِ را که تعقیب می‌نماییم، وبسایت را که می‌خوانیم، کتاب‌های را که مطالعه می‌کنیم، فیلم‌ها، سخنرانی‌ها، پادکست‌ها و …
همه تغییر می‌کنند؛ بلی. ولی، سرعت تغییرات همیشه یک‌سان نیست. تغییراتی را که صمیم در طول دو سال داشته است، ممکن من در ۴ سال و یا بیشتر هم جذب نتوانم، دیگری شاید در یک سال یا کمتر حتا آن را بخشی از وجودش سازد. همانطوری‌که یادگیریِ ما در نتیجه‌ی اتفاقات بیرون و درون و اکثراً به‌صورت ناخودگاه و از پیش‌برنامه‌ریزی‌نشده روی می‌دهند، سرعت تغییرات در بسا مواقع در دست ما نیست. با آن‌هم هستند اندک مواردی که می‌توان کنترل را در دست گرفت و این سرعت را افزایش یا کاهش داد.
جرئتِ دور انداختن را داشته باشیم
از آن روزها حدود دو سال و چند روزی گذشته است که من فایل‌های صوتی مهارت یادگیری محمدرضا شعبانعلی را گوش دادم. ایشان در یکی از آن فایل‌ها می‌گفت: «لازمه‌ی یادگیری چیزهای نو، دور انداختن و فراموش کردنِ چیزهای کهنه است.» وقتی با صمیم گپ می‌زدم، او هم، چیین چیزی می‌گفت: «برای توسعه فردی، موفقیت و پیشترفت در کار و زندگی، بهتر است نیمه خالی پیاله را ببینیم.» بشینیم و از دور و نزدیک به به بیرون و درونِ خود ببینیم. ببینیم، بسنجیم و نظر به ضروریات کار و زندگی در زمان حال و آینده؛ و با توجه به محدودیت‌های منابع خود، کشف کنیم که کجا خالی است.
دیدن نیمه‌ی پر در وجود آدم، آدم را متکبر می‌سازد، از پیشرفت باز می‌دارد و این چنین است که روزی برمی‌خیزیم و می‌ببینیم که دیگران به‌جای رسیده‌اند و ما هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم! نیمه‌ی پُرِ وجود آدم بهتر است کمک کند تا نیمه‌ی خالی را اندک اندک تکمیل کنیم. تکمیل کنیم؟ نه! نیمه‌ی خالی هیچ‌وقت تکمیل می‌شود.
در یک کلام
- اگر آرزو و برنامه‌ی پیشرفت در زندگی و توسعه فردی داریم، بهتر است نیمه خالی پیاله ذهن خود را نیز ببینیم، نه صرفاً نیمه پُر را؛
- از نیمه پر پیاله ذهن خود برای تکامل نیمه خالی آن کمک بگیریم؛
- نیمه خالی و نیمه پر یک استعاره است. برای یاگیری، تغییر و تکامل رفتار و کردار و توسعه مهارت، ذهن ما همیشه جای خالی دارد؛ و
- هیچ‌چیزی مطلقاً درست نیست. بسا رفتارها، کردارها و مهارت‌های هست که بعد از مدتی، تازه می‌فهمیم که به‌اندازه‌ی کافی دلایل وجود دارد که دیگر آن ها را انجام ندهیم و ازشان استفاده نکنیم. معنای تکامل همین است.
مسلمان گر بدانستی که بُت چیست / بدانستی که دین در بت‌پرستی است.
گلشن راز، ش. م. شبستری.
ما هیچ وقت به درجه‌ی کمال مطلق نمی‌رسیم. همیشه جایی برای پیشرفت و تکامل وجود دارد. به‌شرطی که جرئت پذیرش آن را داشته باشیم.
